Onbekende Bennekomse graven (2)
Soms tref je op de Bennekomse begraafplaats een bijzonder graf. Zoals die van botanicus Karel Heyne en zijn vrouw Ida van Oorschot is geruimd (locatie 07.I.55)
Botanicus
In april 1927 kwam er een botanicus in Bennekom wonen: Karel Heyne. Hij bewoonde met zijn echtgenote Ida van Oorschot (1875-1957) Villa Albertina (Edeseweg 46, later nr. 50). In de tuin had hij twee kassen met daarin (sub)tropische planten. Elke nacht stond hij om vier uur op om de kachels in de kassen van kolen te voorzien. Deze toewijding voor zijn planten is kenmerkend voor de man die bekend werd door publicatie van het handboek De nuttige planten van Nederlandsch-Indië (1913-1917). Het eerste standaardwerk over dit onderwerp in Indonesië.,
Karel Heyne werd op 30 augustus 1877 geboren in Amsterdam. Karel Heyne had nauwelijks scholing genoten toen hij als jonge twintiger rond de eeuwwisseling als handelsemployé bij de ‘Koninklijke Pakketvaart Maatschappij’ naar Java vertrok.
(Bron: PROSEA Newsletter, Special Issue No. 1, February 1994
Nuttige planten
In 1903 trouwde hij Wilhelmina Louise Visser (1871-1913) en samen kregen ze twee zonen (1905, 1906). In januari 1906 werd Heyne aangesteld als hoofdconservator van het Museum voor Economische Botanie in Buitenzorg. Daar begon hij aan aan het handboek De nuttige planten van Nederlandsch Indië dat zijn levenswerk zou worden.
Het boek beschrijft de planten en bomen van Indonesië, die van nut zijn voor de mens. Bijvoorbeeld omdat zij dienen als voedsel, brandstof, medicijn, bouwstof, vezel, kleurstof, specerij of siergewas. Heyne verzamelde minutieus de informatie over de botanische eigenschappen, de ecologie, de teelt, de oogst, de bewaring, de verwerking, de chemische, fysische en farmaceutische karakteristieken en de economische betekenis van duizenden bomen en planten.
Na het overlijden van zijn echtgenote in 1913 hertrouwde Heyne in 1920 met Ida van Oorschot (Ambarawa 22 juli 1875 – Bennekom 5 februari 1957). In 1926 trad Heyne terug als conservator, waarvoor hij werd gedecoreerd als officier in de Orde van Oranje Nassau. In april 1927 repatrieerde hij naar Nederland, waar hij en zijn vrouw dus aan de Edeseweg gingen wonen.
Op 11 november 1947 overleed Heyne op 70-jarige leeftijd. Zonder nog een voet op Indonesische bodem te hebben gezet.
Betekenis
Heyne’s boek had lang grote betekenis voor de land-, tuin- en bosbouw in Indonesië, maar was uiteindelijk deels achterhaald en voor velen onleesbaar omdat het geschreven was in ouderwets Nederlands. Een taal die steeds minder mensen in Indonesië beheersten. Daarom is het handboek voor de eeuwwisseling mede door de Wageningen Universiteit in twintig delen geactualiseerd. Maar ook dit nieuwe standaardwerk is schatplichtig aan de ‘oude’ Heyne
